1- استادیار انفورماتیک پزشکی، گروه مدیریت اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
2- دکترای مدیرت اطلاعات سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
چکیده: (102 مشاهده)
با پیشرفتهای اخیر در حوزهی هوش مصنوعی، استفاده از چتباتها در سلامت، بسیار افزایش یافته است. چتباتهای سلامت، ابزارهای نوآورانهای هستند که در زمینههایی چون: آموزش و ارائهی اطلاعات پزشکی به کاربران و ارائهی مشاورههای اولیه کاربرد دارند. علیرغم قابلیتها و مزایای چتبات سلامت، این فناوری با چالشها و ملاحظاتی اخلاقی همراه است که باید در کانون توجه قرار گیرد. هدف از این مطالعه، بررسی چالشهای اخلاقی چتباتهای سلامت است. این مطالعه که از نوع مروری است، با جستوجو و شناسایی مقالات مرتبط در پایگاههای اطلاعاتی مختلف، ازجمله PubMed و Scopus و WOS با استفاده از کلیدواژههایی مانند Chatbot و Conversational Agent و Medical Ethic انجام شد. بر اساس معیارهای مشخصشده، چکیده و متن کامل مقالات بررسی و در نهایت، مقالات مرتبط انتخاب شدند. طبق مطالعات انجامشده، استفاده از چتباتهای سلامت با چالشهای اخلاقی متعددی همراه است که مهمترین آنها عبارتاند از: الف. حریم خصوصی و امنیت دادهها: دادههای جمعآوریشدهی بیماران توسط چتباتها، در برابر نقض امنیت و حریم خصوصی آسیبپذیر هستند؛ ب. دقت و قابلیت اطمینان: خطاهای احتمالی در پاسخهای چتباتها، میتواند به تشخیص نادرست یا ارائهی توصیههای اشتباه منجر شود و بهطور بالقوه به بیماران آسیب برساند؛ ج. سوگیری و برابری: الگوریتمهای هوش مصنوعی ممکن است، سوگیریهای موجود در مجموعهدادههای آموزشی را تداوم بخشند که به مراقبت نابرابر برای گروههای جمعیتی خاص منجر میشود؛ د. مسئولیتپذیری و پاسخگویی: به دلیل نبود چهارچوبهای قانونی مشخص، تعیین مسئولیت در صورت بروز خطا یا عواقب ناخواستهی ناشی از بهکارگیری چتباتها، همچنان موضوعی حلنشده باقی مانده است؛ ه. استقلال و اعتماد: اتکای بیشازحد به چتباتها ممکن است، عنصر انسانی مراقبت را کاهش دهد و بر اعتماد و استقلال بیمار در تصمیمگیری تأثیر بگذارد. چتباتهای سلامت در کنار مزایای شایان توجه خود، چالشهای اخلاقی مهمی نیز به همراه دارند که نیازمند توجه جدی است. تدوین سیاستها و چهارچوبهای اخلاقی، با تأکید بر حریم خصوصی، شفافیت، عدالت و پاسخگویی، از گامهای اساسی و عوامل کلیدی در این زمینه است؛ همچنین، نظارت مستمر، آموزش کاربر و پیروی از قوانینِ درحالتحولِ هوش مصنوعی میتواند به کاهش نگرانیها و افزایش اعتماد به این فناوری کمک کند.
نوع مطالعه:
کنگره اخلاق |
موضوع مقاله:
کنگره اخلاق دریافت: 1403/11/14 | پذیرش: 1403/10/10 | انتشار: 1403/10/10