1- دکترای رشتهی فقه و حقوق جزا، دانشگاه خوارزمی و پژوهشگر مرکز مطالعات فقهی پزشکی قانونی، تهران، ایران
2- استادیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکدهی حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3- استادیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده: (5966 مشاهده)
فقیهان امامیه، «دامیه» را جراحتی دانستهاند که به مقدار اندک، گوشت را پاره میکند؛ درحالیکه «متلاحمه» را به پارگی عمیق گوشت توصیف کردهاند. بر این پایه، علیرغم یکسانی بستر تحقق دو جراحت فوق، فزونی عمق متلاحمه نسبت به دامیه، وجه تمایز آنها محسوب میشود. این تمایز، در بند «ب» و «پ» مادهی 709 قانون مجازات اسلامی نیز، به رسمیت شناخته شده است. وانگهی، آنچه موجب تصریح فقیهان بر دخالت عنصر «پارگی گوشت» در تعریف دامیه شده، تلقی تاریخمند آنان از آناتومی موضع تحقق آن بوده است؛ زیرا ایشان لازمهی خونریزی را که مفاد اصلی اصطلاح دامیه است، پارگی گوشت میدانستند و از این زاویه، به موضوعیتداشتن آن در تعریف پیشگفته پایبند شدهاند. این چگونگی درحالی رخ داده که امروزه بهمدد علم آناتومی ثابت شده برای تحقق خونریزی، ضرورتی به پارگی گوشت یا بافت عضلانی نیست و این امر میتواند صرفاً، با شکافتهشدن لایههای درم و هیپودرم پوست نیز تحقق یابد. چنین دادهای فرضیهی تاریخمندی تعاریف فقهی این دو جراحت را تقویت میکند. در این نوشتار، با توصیف و تحلیل دادههای حاصل از مطالعهی کتابخانهای، این فرضیه به اثبات میرسد و در نهایت، تعاریف ارائهشدهی فقها از دامیه و متلاحمه، از پیرایههای تاریخمند موجود در آنها، پیراسته میشود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اخلاق در پژوهش دریافت: 1397/11/18 | پذیرش: 1398/8/12 | انتشار: 1397/12/24