1- عضو هیأت علمی، گروه روانپزشکی، بیمارستان شهیدبهشتی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران.
2- استاد مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی و بیمارستان روزبه، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
3- عضو هیأت علمی، گروه روانپزشکی بیمارستان روزبه، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
چکیده: (3863 مشاهده)
برخورداری از استطاعت مالی، توانایی بدنی و ظرفیت روانی، مهمترین شرایط وجوب حج تمتع هستند؛ اما اکثر مکلفان، به ظرفیت روانی توجهی نداشته، هر سال، تعدادی افراد فاقد ظرفیت روانی با رفتن به حج، آسیب دیده و تحت درمان قرار میگیرند یا به کشور بازگردانده میشوند. در نتیجه، شماری از واجدین شرایط از فریضهی حج محروم میشوند. دربارهی ظرفیت روانی مکلفان، پژوهشی انجام نگرفته و هدف این مطالعه، نشاندادن اهمیت اخلاقی ظرفیت روانی برای انجام حج است. در بخش کمّی این مطالعه کاربردی-تحلیلی، نخست اطلاعات پروندههای موجود در سیستم ثبت اطلاعات مرکز پزشکی حج و زیارت از سال ۱۳۹۱تا ۱۳۹۳ شمسی استخراج شده و پس از ارزیابی با رعایت معیارهای DSM-IV-TR توسط دستیار روانپزشکی زیر نظر متخصص و پزشکان کاروان،اطلاعات بدستآمده تحلیل شدند. در بخش کیفی، از مدیران ستادی سازمان حج و زیارت و اعضای کارگروه سلامت، اطلاعات سازمانیافتهی جامعی گردآوری شد. در این مطالعه معلوم شد 16.7% (17 نفر) از حجاجی که طی سالهای 91 تا 93 بهعلت اختلالات روانی به بیمارستانهای مکه و مدینه مراجعه کردهاند (جمعاً 102 نفر)، به اختلالات طیف اسکیزوفرنیا و سایکوتیک مبتلا و فاقد ظرفیت روانی و شرط استطاعت بودهاند. نتایج مطالعه علاوه بر یاری سیاستگذاران سلامت برای نظارت بر اعزام حجاج، میتواند شاخصی شرعی و راهنمایی اخلاقی برای شناسایی مصادیق افرادی که فریضهی حج از آنان ساقط است تلقی شود و به جلوگیری از اتلاف هزینه، تضییع وقت حجاج و کارکنان و مخدوششدن اعتبار ملی بینجامد؛ همچنین، نتایج این پژوهش میتواند به جایگزینکردن افراد واجد شرایط به جای افراد فاقد شرایط، کمک کند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اخلاق بالینی دریافت: 1397/6/31 | پذیرش: 1397/9/19 | انتشار: 1397/1/26