1- عضو هیأت علمی گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، شبستر، ایران
2- دانشجوی دکترای تخصصی تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده: (4552 مشاهده)
گندیشاپور از بزرگترین مراکز پزشکی اواخر ساسانیان و اوایل دورهی اسلامی بود که اطبای آن به بغداد فراخوانده شدند. این پزشکان که اغلب، در گندیشاپور تدریس میکردند، در زمان انتقال به بغداد، حوزهی درسی خود را هم به آن شهر منتقل کردند و از این راه به پایتخت حکومت اسلامی جدید، نوعی مرکزیت علمی بخشیدند. ازجمله پزشکان این مرکز علمی، خاندان بختیشوعاند که در این تحقیق، نقش این آنها در علم طب بررسی شده است. این پژوهش نشان میدهد که دانشگاه جندیشاپور میزبان بسیاری از علما و دانشمندان یونانی و هندی و نسطوری بوده که در این مرکز کار میکردهاند و ریاست دانشکدهی طب بر عهدهی خاندان بختیشوع بوده است. تمایل خلفای عباسی به رونق بخشیدن به شهر بغداد و تبدیلکردن آن به مرکز علوم و فنون و شهری همانند شهرهای ساسانی و همچنین، موفقیتهای آنها در این زمینه، ازجمله عواملی بود که باعث دعوت دانشمندان از جندیشاپور و پشتیبانی از آنها شد. احضار جورجیسبنبختیشوع مقدمهای برای انتقال فعّالیتهای علمی از جندیشاپور به بغداد و تأثیر فرهنگ ایرانی بر اسلامی بود که زمینهی افول ستارهی حیات علمی این مرکز را فراهم کرد. عواملی متعدد چون: نیاز علمی و توجه و حمایت خلفا از دانشمندان و تبدیل شهر بغداد به مرکز علوم عقلی و در کنار آن، بیماری خلفا و اطمیناننداشتن به پزشکان دربار، سبب دعوتکردن خلفای عباسی از پزشکان خاندان بختیشوع به بغداد بوده است. در این پژوهش، تلاش میشود تا اقدامات پزشکان خاندان بختیشوع در دستگاه خلافت عباسی تجزیه و تحلیل شود.
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
تاریخ پزشکی دریافت: 1397/2/12 | پذیرش: 1397/9/19 | انتشار: 1397/1/26