مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی،دانشگاه علوم پزشکی تهران ، Hr_namazi@yahoo.com
چکیده: (6258 مشاهده)
سه تلقی بنیادین از گزارههای ناظر به افعال اخلاقی وجود دارد. اخلاقگریز، اخلاقپذیر و اخلاقستیز. بعضی افعال مشخصا ضد اخلاقی( اخلاقستیز) اند همچون دروغگویی. برخی افعال نیز بهطور مشخص اخلاقی( اخلاقپذیر) اند، همچون وفای به عهد. اما بهنظر میرسد بسیاری از افعال در میانهی طیف قرار میگیرند و اتصاف اخلاق به آنها موجه نیست به تعبیر دیگر اخلاقگریزاند. حداکثرگرایان البته معتقدند که چتر اخلاق بر سر همهی افعال قرار میگیرد اما اعتدالگرایان و حداقلگرایان به منطقهی فراغ اخلاقی قائلاند. از منظری دیگر، دو مؤلفهی دیگر یعنی اولویت و شدت را در ارزیابی اخلاق باید لحاظ کرد. مراد از اولویت، بررسی تقدم اتونومی و الزامات اخلاقی است، به دیگر سخن، مرز دست شستن از علایق شخصی بهخاطر اخلاق کجاست؟ مراد از شدت نیز آن است که آیا اخلاق میتواند تقاضاهای شدید و پر هزینهای از ما داشته باشد؟ بسته به اینکه در هر کدام از مباحث فوق چه موضعی را اتخاذ کنیم میتوان بچهدار شدن را اخلاقگریز، اخلاقپذیر و اخلاقستیز دانست. بهنظر میرسد در اخلاق اعتدالگرا یا رایج بچهدار شدن امری اخلاقگریز ( نه اخلاقی و نه ضد اخلاق) باشد و رفتاری دلبخواهانه بهشمار آید اما بسته به منطق موقعیت میتوان مواضع دیگری را نیز اتخاذ کرد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
پذیرش: 1392/3/19 | انتشار: 1392/8/1