چنگیز طاهره، ایزدی خواه اکرم، بمانی نیکو، میرشاه جعفری سید ابراهیم. مفاهیم اخلاقی برای آموزش دهندگان علوم پزشکی: تحلیل محتوای متون اسلامی ایرانی. اخلاق و تاریخ پزشکی ایران. 1391; 5 (9) :96-0
URL: http://ijme.tums.ac.ir/article-1-5094-fa.html
چکیده: (10441 مشاهده)
موضوع اخلاق در حرفههای گوناگون بحثی است که امروزه در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران، به آن توجه میشود. آموزشدهندگان پزشکی که گاه با تعارضات حاصل از آمیختگی حرفهی پزشکی با آموزش دانشجویان مواجه میشوند، بهشدت نیازمند آگاهی از مفاهیم اخلاقی و دستورالعملهای کاربردی برای حل تعارضات و چالشهای پیش رو هستند. راهنماهای اخلاقی که یکی از راهحلهای این معضلات است، غالباً مبتنی بر فلسفهی اخلاق و فرهنگ حاکم بر جامعه تدوین میشود. در جامعهی ایران توجه به رویکردهای دینی و استخراج مفاهیم اخلاقی مرتبط با حرفهی معلم پزشکی، مبنای مناسبی برای تهیهی راهنماهای اخلاقی است.
این پژوهش بر آن است تا با استفاده از منابع ایرانی و اسلامی، مفاهیم اخلاقی مرتبط با حرفهی معلم پزشکی را استخراج و در اختیار صاحبان این حرفه برای آموزش، اجرا و ارزشیابی قرار دهد. این مطالعه بهصورت بررسی کتابخانهای گسترده در میان کتب و مقالات تألیف شدهی داخلی با موضوعات اخلاق اموزش، اخلاق پزشکی و آموزش پزشکی، با استفاده از روش تحلیل محتوای متون انجام پذیرفته است.
در این پژوهش بیش از 50 عنوان کتاب و مقالهی داخلی، مورد بررسی قرار گرفت که حاصل این بررسی، مجموعهای از 625 مفهوم اخلاقی مرتبط با پزشکی یا معلمی و یا هر دو بود که پس از دستهبندی و حذف موارد تکراری، این مفاهیم در 27 دسته که هر دسته، ذیل یک صفت اخلاقی قرار گرفته بود، منظم شد. عناوین سر فصلها به شرح زیر است: وجدان کاری، مسؤولیت پذیری، عشق به حرفه و هم نوع، نظم و انضباط، آراستگی و متانت، رازداری، خوشخلقی، تواضع، احترام به دیگران، صداقت و راستگویی، اخلاص، ایمان به خدا، قناعت، تقوا، عفت و پاکدامنی، تعالی علمی، عدالت، صبر و شکیبایی، سعهی صدر و گذشت، انفاق، پایبندی به احکام شرعی، دلسوزی و مهربانی، عزت نفس، شجاعت، امیدواری و آیندهنگری، امانتداری، احترام به آزادی دیگران.
با توجه به گذشتهی درخشان طب در ایران و غنای فرهنگ ایرانی- اسلامی و منابع مکتوب آن، استخراج مفاهیم اخلاقی و سرفصلهای مورد نیاز در آموزش پزشکی موضوعات از این منابع، علاوه بر تحکیم زیربنای این اصول، تناسب ویژهای برای پذیرش و اجرا در محیطهای آموزشی درمانی کشور ایجاد میکند. بیشک، بیتوجهی به این منابع و استفاده از ترجمهی دستورالعملهای سایر کشورها در موضوع اخلاق در آموزش پزشکی، به معنای از دست دادن بسیاری از توصیههایی است که در دین اسلام و فرهنگ ایرانی، به پزشک یا معلم شده است.
نوع مطالعه:
مروری |
دریافت: 1392/4/1 | پذیرش: 1392/7/3 | انتشار: 1392/7/3