1- دانشگاه علوم پزشکی تهران ، dramirahmadsh@yahoo.com
2- دانشکده الهیات دانشگاه تهران
چکیده: (9229 مشاهده)
اعتماد مهمترین عنصر در رابطهی پزشک و بیمار است و در توصیف اهمیت آن همین بس که در فرمایش حضرت امام جعفر صادق علیه السلام، پزشک حاذق و مورد اعتماد همپایهی فقیه عادل شمرده شده و هم در پندنامهی اهوازی و هم مناجاتنامهی ابن میمون بر آن تأکید فراوان شده است. امروزه، اعتماد را از مؤلفههای سلامت اجتماعی میدانیم و معتقدیم که در رابطهی پزشک و بیمار تأثیرات زیادی بر طبابت دارد؛ ازجمله آنکه اثربخشی درمان بیشتر میشود، رضایت بیمار و همچنین رضایت پزشک بالاتر میرود، اتونومی بیمار حفظ میشود، تلقین سلامتی صورت میگیرد و بیماران در پیگیری درمان خود و پرداخت هزینهها جدیت بیشتر و مماشات کمتری به خرج میدهند. هدف از تدوین این مقاله که به شیوهی مروری - تحلیلی تدوین شده است، دستهبندی اعتماد و بیان نقش آن در ارتباط پزشک و بیمار است. اعتماد در رابطهی پزشک و بیمار را چنانچه فقط در موضوع طبابت محدود کنیم، به دو دسته تقسیم میشود که عبارتند از:
1- اعتماد نامشروط، یعنی اعتماد کامل و فارغ از خودآیینی (autonomy)
2- اعتماد مشروط و همراه با حفظ خودآیینی. در نوع اول و در خصوص فراموش شدن خودآیینی بیمار، هم میتوان بیمار را مقصر دانست هم پزشک را. تقصیر بیمار از لحاظ ضعف در خودباوری و عدم مشارکت در تصمیمسازی و فرایند درمان است و تقصیر پزشک از لحاظ تمایل به پدرسالاری (paternalism) و نگاه پدرسالارانه به بیمار و درمان او میباشد. لکن در این مقاله با تأکید بر اهمیت اعتماد متذکر میشویم که مبادا شدت اعتماد در رابطهی پزشک و بیمار موجب نامشروط شدن آن و جاری شدن پدرسالاری شود و چنین نتیجه میگیریم که اگر پزشکان مفهوم اعتماد و دستهبندی آن را بشناسند در ارتباط با بیمار کمتر به پدرسالاری رو میآورند.
واژههای کلیدی: اعتماد،
پدرسالاری
نوع مطالعه:
پژوهشي |
پذیرش: 1392/7/17 | انتشار: 1393/8/24