۱۳ نتیجه برای آموزش پزشکی
شهرام رفیعیان،
دوره ۲، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۸۸ )
چکیده
شکل کارکرد بالینی پزشکان مبتنی بر یک چارچوب فلسفی است. در پزشکی مدرن غربی مدل زیست‌مکانیکی به‌عنوان زیر بنای تحقیق، آموزش و درمان انتخاب شده است. در این مقاله تلاش من بر این است که نشان دهم پیش‌نیاز ایجاد اخلاق در متن عمل در پزشکی، بازنگری در فهم وجود بشری به‌عنوان موجودی زیست‌مکانیکی است و در عوض باید مدلی جامع‌تر جایگزین شود که حتی المقدور، همه‌ی ابعاد انسانی را لحاظ کند. از دیدگاه فون فورستر، برای دست یافتن به اخلاق در متن زندگی به دو ابزار نیاز داریم: گفت‌وگو و متافیزیک. صرفاً در پارادایمی که پزشک به زیست جهان بیمار توجه دارد گفت‌وگو شکل می‌گیرد و سؤالات متافیزیکی مورد بحث قرار می‌گیرند. این بدان معناست که همان‌طور که عام‌گرایان و خاص‌گرایان بر این نظر متفق هستند، برای تصمیم‌گیری درست اخلاقی ادراک زمینه‌ی مسأله‌ی اخلاقی اهمیت کلیدی دارد. بنابراین، نیاز به چارچوب فلسفی جایگزینی برای بهبود اخلاقیات در پزشکی احساس می‌شود.
سعید چنگیزی آشتیانی، محسن شمسی، کبری کبیری نیا،
دوره ۳، شماره ۲ - ( ۱-۱۳۸۹ )
چکیده
رازی را یکی از بنیان‌گذاران شیوه‌ی نوین در آموزش علوم پزشکی می‌دانند. وی از جمله پیشگامانی است که استفاده از روش یادگیری بر اساس حل مشکل Problem-Based Learning) ) را در موقعیت‌های بالینی به‌کار برده است . امروزه اکثر دانشگاههای دنیا در پی یافتن روش‌های آموزشی هستند که بتوانند موجب گسترش و ارتقاء ظرفیت‌های تصمیم‌گیری بالینی و یادگیری مداوم و خودمحور دانشجویان گردند. در پژوهش حاضر نیز به بررسی نقش رازی در تکوین آموزش پزشکی نوین پرداخته شده است.
در این مقاله سعی شده است از طریق دسترسی به منابع معتبر در قالب یک مقاله‌ی توصیفی نقش و تأثیرگذاری رازی در تکوین آموزش پزشکی نوین مورد بررسی قرار گیرد. برای این کار با استفاده از کلیدواژه‌های مناسب و جست‌وجوی الکترونیکی و دستی در منابع معتبر، اطلاعات گردآوری و به سؤال محوری پژوهش پاسخ داده شده است.
بر اساس نتایج مطالعات مرور شده آن‌چه از تألیفات و نظریات و روش‌های تدریس رازی در علوم پزشکی یافت شده است با موازین پزشکی نوین هم‌خوانی دارد و بسیاری از این اصول از جمله توجه رازی به استفاده از یادگیری بر اساس حل مسأله، گرفتن تاریخچه‌ی خانوادگی از بیمار، توجه به تماس‌های شغلی بیمار، انجام معاینه‌ی سیستماتیک، توجه به گزارشات موردی بیماری‌ها، توجه به طب اورژانس یا فوریت‌های پزشکی، توجه به معیارهای اخلاقی در پزشکی، تلفیق علم و عمل در پزشکی و توجه به عوارض مصرف خود سرانه‌ی داروها امروزه بهصورت کاربردی در آموزش پزشکی گنجانده شده است.
با توجه به در دسترس بودن منابع و نظریات ارزشمند رازی در علوم پزشکی می‌توان این نظریات را به‌کار بست و سیر تکوینی آموزش پزشکی نوین را ارتقاء بخشید.
علیرضا باقری، فریبا اصغری، باقر لاریجانی،
دوره ۳، شماره ۲ - ( ۱-۱۳۸۹ )
چکیده
به منظور تربیت افرادی که توانایی آموزش، نقد، بررسی و پژوهش در حوزه‌ی اخلاق پزشکی و به‌طور اعم اخلاق زیستی را داشته باشند دورههای کوتاه و بلند مدت متفاوتی در دانشگاههای سراسر دنیا ارائه گردیده است. به‌طوری که هم اینک در بعضی از کشورها دورههای آموزش کوتاه مدت اخلاق پزشکی نظیر Master of Public Health (MPH) اخلاق پزشکی جایگاه ویژهای در پاسخ به نیاز تربیت نیرو‌های کارآمد در این زمینه یافته است. در ایران دوره‌ی MPH هم‌زمان با تأسیس دانشکده‌ی بهداشت در سال ۱۳۴۲ راه‌اندازی شد و تا کنون اصلاحات قابل توجهی در برنامه‌ی درسی آن ایجاد شده است. هم اینک تعداد زیادی از پزشکان با گذراندن این دوره مشغول ارائه‌ی خدمت در نظام سلامت می‌باشند. با توجه به این‌که این دوره میتواند بستر مناسبی برای تربیت نیرو‌های کارآمد در زمینه‌ی اخلاق پزشکی باشد، دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۸۴ مصمم گردید تا در برنامه‌ی کوتاه مدت خود در اقدامی زود بازده به برگزاری دوره‌ی MPH اخلاق پزشکی اقدام نماید. در ارزیابی که از برگزاری ۴ دوره MPH اخلاق پزشکی حاصل گردیده است می‌توان ادعا نمود که این دوره توانسته است افرادی را در این حوزه جذب نموده و آموزش داده به‌طوری که هم اکنون هر یک در حیطه‌ی فعالیت خود پاسخگوی بخشی از نیازهای اخلاقی در حوزه‌ی پزشکی و سلامت در کشور می‌باشند.
فرزانه زاهدی، باقر لاریجانی،
دوره ۴، شماره ۲ - ( ۱-۱۳۹۰ )
چکیده
طی دهه‌های اخیر شاهد گسترش روزافزون رشتههای دانشگاهی مرتبط با موضوع اخلاق زیستی در دانشگاههای جهان و ایران بوده‌ایم. تربیت متخصصان اخلاق، در حال حاضر، برای بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز علمی پژوهشی یک اولویت اساسی محسوب می‌شود. با توجه به نیاز روزافزون به دانش‌آموختگان این حوزه، برخی دانشگاههای معتبر جهان اقدام به برپایی دورههای آموزش در سطوح کارشناسی ارشد بهصورت مجازی نموده‌اند. جست‌وجوی برخی از این مراکز دانشگاهی و بررسی مشخصات کلی این دوره‌ها طی این مطالعه صورت گرفته است.
چندین دانشگاه در کشور آمریکا، دانشگاه ملی استرالیا و دانشگاه منچستر انگلستان از جمله مراکزی هستند که به‌عنوان ارائه کنندگان دورههای مجازی کارشناسی ارشد اخلاق زیستی در این مقاله مورد اشاره قرار گرفته‌اند. در نهایت، یک برنامه‌ی درسی پیشنهادی برای دوره‌ی مجازی کارشناسی ارشد اخلاق زیستی در کشور ارائه می‌گردد.
باید اذعان نمود که آموزش مجازی، به‌عنوان ابزار مناسبی جهت انتقال دانش و تجربه در عصر فناوری اطلاعات، در حوزه‌ی اخلاق زیستی نیز همانند بسیاری دیگر از رشتههای دانشگاهی میتواند تحول‌آفرین باشد.
علیرضا باقری،
دوره ۴، شماره ۵ - ( ۷-۱۳۹۰ )
چکیده
تلاش در جهت تقویت مبانی اخلاق پزشکی در کشور باید با توجه به نیازها، انتظارات مخاطبان، جهت‌گیری‌های اجتماعی و براساس تعیین اولویت‌های آن صورت گیرد. در این پژوهش با ارسال پرسشنامه‌ای حاوی بیست عنوان از موضوعات اخلاق پزشکی، اولویت‌های این حوزه از دیدگاه مدرسان، محققان و سیاست‌گذاران حوزه‌ی اخلاق پزشکی در سطح ملی تعیین شده است. هدف از انجام این پژوهش در تعیین اولویت‌های اخلاق پزشکی در کشور، ایجاد یک رویکرد علمی به مباحث و چالشهای اخلاق پزشکی در سطح ملی براساس نظر اندیشمندان این حوزه و تلاش در جهت پاسخ به هر یک از موضوعات با توجه به اولویت کشوری آن است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که ده اولویت اول اخلاق پزشکی در کشور به‌ترتیب شامل: حقوق بیماران، رابطه‌ی پزشک و بیمار، عدالت در توزیع منابع سلامت، اتونومی و رضایت آگاهانه، رابطه‌ی مالی پزشک و بیمار، کمیته‌های اخلاق بیمارستانی، ملاحظات اخلاقی در سلامت عمومی، تقویت و ظرفیت‌سازی در آموزش اخلاق پزشکی، ملاحظات اخلاقی در آموزش پزشکی، و موضوع اخلاق در پژوهشهای پزشکی
می‌باشد.
مرتضی خاقانی زاده، حسن ملکی، محمود عباسی، عباس عباس پور، مهدی مصری،
دوره ۵، شماره ۲ - ( ۱-۱۳۹۱ )
چکیده
اخلاق پزشکی دانشی میان رشته‌ای است و طی ۳۰ سال اخیر رشد فزاینده‌ای داشته است و امروزه به‌عنوان جزئی از برنامه‌های درسی دانشجویان در بسیاری از دانشکده‌های پزشکی به شمار می‌رود. در ایران هرچند بهبود کیفیت آموزش پزشکی عمومی، مورد عنایت قرار گرفته است، در زمینه‌ی آموزش اخلاق پزشکی هنوز اصلاحات مؤثری صورت نگرفته است. به‌منظور شناخت عمیق‌تر و واقعی‌تر مشکلات و چالشهای برنامه‌ی درسی اخلاق پزشکی، با اساتید اخلاق پزشکی مصاحبه شد و تجارب آنان در این زمینه تبیین گردید. این مطالعه یک پژوهش کیفی است که داده‌های آن از طریق مصاحبه‌ی نیمه‌ساختارمند با ۱۴ نفر از اساتید اخلاق پزشکی دانشگاههای علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۸۹ جمع‌آوری و با رویکرد تحلیل محتوای Mayring ، تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج این تحقیق بیانگر ضعف‌‌ها و چالشهایی در برنامه‌ی درسی اخلاق پزشکی است که تحت عنوان ۵ درون‌مایه معرفی گردید: جامعیت اهداف، سازماندهی تلفیقی، تناسب محتوا، روش تدریس فعال، و نظام جامع ارزشیابی. ضعف‌‌ها و چالشهای موجود در برنامه‌ی درسی اخلاق پزشکی میتواند یک مانع مهم در ارتقا و رشد اخلاقی دانشجویان محسوب شود که با ارائه‌ی راهکارها و مدل‌های مناسب و جدید می‌توان به توسعه‌ی برنامه‌ی درسی اخلاق پزشکی و آموزش آن کمک کرد.
اکرم ایزدی‌خواه، طاهره چنگیز، نیکو بمانی، ابراهیم میرشاه جعفری،
دوره ۵، شماره ۸ - ( ۱۲-۱۳۹۱ )
چکیده
یکی از راههای گسترش اخلاق در سازمان‌ها، تبیین رفتارهای پذیرفته‌شده‌ی اخلاقی در موقعیت‌های خاص، در قالب کدهای اخلاقی است که محتوای آن از توجه به تفاوتهای ایدئولوژیک و فرهنگی در جوامع مختلف متفاوت خواهد بود. تدوین کدهای اخلاقی برای آموزش‌دهندگان بالینی پزشکی، به‌علت مسؤولیت هم‌زمان آموزش و درمان، و تعارض احتمالی حاصل از آمیختگی این دو، ضروری است. این مطالعه به منظور تدوین کدهای اخلاقی برای آموزش‌دهندگان بالینی پزشکی با رویکرد اسلامی - ایرانی انجام شد.
این
مطالعه‌ی توسعه‌ای در سه مرحله انجام شد. در مرحله‌ی اول متون داخلی و خارجی مرور و به روش تحلیل محتوا بررسی شد و بر مبنای مفاهیم استخراج‌شده، پیش‌نویس اولیه‌ی کدهای اخلاقی برای آموزش‌دهندگان بالینی پزشکی آماده شد. در مرحله‌ی دوم با تشکیل جلسات بحث متمرکز و کسب نظر متخصصان، پیش‌نویس کدها اصلاح و در مرحله‌ی سوم توسط ۲۴ نفر از صاحب نظران ملی اعتباریابی شد و ویراست سوم برای طرح در مراجع رسمی آماده شد.
حاصل این پژوهش ۵۵ کد یا توصیه‌ی اخلاقی است که تحت ۱۸ موضوع (وجدان کاری، مسؤولیت‌پذیری، احترام به دیگران، تعالی علمی، احترام به آزادی دیگران، عدالت، سعه‌ی صدر، پایبندی به احکام شرعی و احترام به آداب اسلامی، عفاف، جلب اعتماد، تواضع، قناعت، ارتباط با همکاران، توجه به بیمار، توجه به دانشجو، خوش‌خلقی، رازداری، و نظم) طبقه‌بندی شده است. استخراج مفاهیم و موضوعات اخلاقی از منابع غنی اسلامی - ایرانی، امکان‌پذیر بوده و زیربنای مناسبی برای تدوین کدهای اخلاقی در زمینه‌ی آموزش پزشکی فراهم کرد. انتظار می‌رود این کدها به‌دلیل تناسب با فرهنگ و اعتقادات ایرانیان بهتر پذیرفته شود و در صورت ایجاد زمینه‌های مناسب سازمانی، اجرای آن در محیط‌های آموزشی ایران در مقایسه با استفاده از کدهای اخلاقی تدوین شده در دیگر کشورها با کم‌ترین اشکال مواجه خواهد شود.
طاهره چنگیز، اکرم ایزدی خواه، نیکو بمانی، سید ابراهیم میرشاه جعفری،
دوره ۵، شماره ۹ - ( ۱۲-۱۳۹۱ )
چکیده
موضوع اخلاق در حرفه‌‌های گوناگون بحثی است که امروزه در بسیاری از کشور‌های جهان از جمله ایران، به آن توجه می‌شود. آموزش‌دهندگان پزشکی که گاه با تعارضات حاصل از آمیختگی حرفه‌ی پزشکی با آموزش دانشجویان مواجه می‌شوند، به‌شدت نیازمند آگاهی از مفاهیم اخلاقی و دستورالعملهای کاربردی برای حل تعارضات و چالشهای پیش رو هستند. راهنما‌های اخلاقی که یکی از راه‌حل‌های این معضلات است، غالباً مبتنی بر فلسفه‌ی اخلاق و فرهنگ حاکم بر جامعه تدوین می‌شود. در جامعه‌ی ایران توجه به رویکرد‌های دینی و استخراج مفاهیم اخلاقی مرتبط با حرفه‌ی معلم پزشکی، مبنای مناسبی برای تهیه‌ی راهنما‌های اخلاقی است.
این پژوهش بر آن است تا با استفاده از منابع ایرانی و اسلامی، مفاهیم اخلاقی مرتبط با حرفه‌ی معلم پزشکی را استخراج و در اختیار صاحبان این حرفه برای آموزش، اجرا و ارزشیابی قرار دهد. این مطالعه بهصورت بررسی کتابخانه‌ای گسترده در میان کتب و مقالات تألیف شده‌ی داخلی با موضوعات اخلاق اموزش، اخلاق پزشکی و آموزش پزشکی، با استفاده از روش تحلیل محتوای متون انجام پذیرفته است.
در این پژوهش بیش از ۵۰ عنوان کتاب و مقاله‌ی داخلی، مورد بررسی قرار گرفت که حاصل این بررسی، مجموعه‌ای از ۶۲۵ مفهوم اخلاقی مرتبط با پزشکی یا معلمی و یا هر دو بود که پس از دستهبندی و حذف موارد تکراری، این مفاهیم در ۲۷ دسته که هر دسته، ذیل یک صفت اخلاقی قرار گرفته بود، منظم شد. عناوین سر فصل‌ها به شرح زیر است: وجدان کاری، مسؤولیت پذیری، عشق به حرفه و هم نوع، نظم و انضباط، آراستگی و متانت، رازداری، خوش‌خلقی، تواضع، احترام به دیگران، صداقت و راستگویی، اخلاص، ایمان به خدا، قناعت، تقوا، عفت و پاکدامنی، تعالی علمی، عدالت، صبر و شکیبایی، سعه‌ی صدر و گذشت، انفاق، پایبندی به احکام شرعی، دلسوزی و مهربانی، عزت نفس، شجاعت، امیدواری و آینده‌نگری، امانت‌داری، احترام به آزادی دیگران.
با توجه به گذشته‌ی درخشان طب در ایران و غنای فرهنگ ایرانی- اسلامی و منابع مکتوب آن، استخراج مفاهیم اخلاقی و سرفصل‌های مورد نیاز در آموزش پزشکی موضوعات از این منابع، علاوه بر تحکیم زیربنای این اصول، تناسب ویژهای برای پذیرش و اجرا در محیط‌های آموزشی درمانی کشور ایجاد می‌کند. بی‌شک، بی‌توجهی به این منابع و استفاده از ترجمه‌ی دستورالعملهای سایر کشورها در موضوع اخلاق در آموزش پزشکی، به معنای از دست دادن بسیاری از توصیه‌هایی است که در دین اسلام و فرهنگ ایرانی، به پزشک یا معلم شده است.
اکرم ایزدی خواه، طاهره چنگیز، نیکو بمانی، ابراهیم میرشاه جعفری،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۲ )
چکیده
یکی از راههای گسترش اخلاق در سازمان‌ها، تبیین رفتارهای پذیرفته‌شده‌ی اخلاقی در موقعیت‌های خاص، در قالب کدهای اخلاقی است که محتوای آن از توجه به تفاوتهای ایدئولوژیک و فرهنگی در جوامع مختلف متفاوت خواهد بود. تدوین کدهای اخلاقی برای آموزش‌دهندگان بالینی پزشکی، به‌علت مسؤولیت هم‌زمان آموزش و درمان، و تعارض احتمالی حاصل از آمیختگی این دو، ضروری است. این مطالعه به منظور تدوین کدهای اخلاقی برای آموزش‌دهندگان بالینی پزشکی با رویکرد اسلامی - ایرانی انجام شد. این مطالعه‌ی توسعه‌ای در سه مرحله انجام شد. در مرحله‌ی اول متون داخلی و خارجی مرور و به روش تحلیل محتوا بررسی شد و بر مبنای مفاهیم استخراج‌شده، پیش‌نویس اولیه‌ی کدهای اخلاقی برای آموزش‌دهندگان بالینی پزشکی آماده شد. در مرحله‌ی دوم با تشکیل جلسات بحث متمرکز و کسب نظر متخصصان، پیش‌نویس کدها اصلاح و در مرحله‌ی سوم توسط ۲۴ نفر از صاحب نظران ملی اعتباریابی شد و ویراست سوم برای طرح در مراجع رسمی آماده شد.
حاصل این پژوهش ۵۵ کد یا توصیه‌ی اخلاقی است که تحت ۱۸ موضوع (وجدان کاری، مسؤولیت‌پذیری، احترام به دیگران، تعالی علمی، احترام به آزادی دیگران، عدالت، سعه‌ی صدر، پایبندی به احکام شرعی و احترام به آداب اسلامی، عفاف، جلب اعتماد، تواضع، قناعت، ارتباط با همکاران، توجه به بیمار، توجه به دانشجو، خوش‌خلقی، رازداری، و نظم) طبقه‌بندی شده است. استخراج مفاهیم و موضوعات اخلاقی از منابع غنی اسلامی - ایرانی، امکان‌پذیر بوده و زیربنای مناسبی برای تدوین کدهای اخلاقی در زمینه‌ی آموزش پزشکی فراهم کرد. انتظار می‌رود این کدها به‌دلیل تناسب با فرهنگ و اعتقادات ایرانیان بهتر پذیرفته شود و در صورت ایجاد زمینه‌های مناسب سازمانی، اجرای آن در محیط‌های آموزشی ایران در مقایسه با استفاده از کدهای اخلاقی تدوین شده در دیگر کشورها با کم‌ترین اشکال مواجه خواهد شود.
محمد خواجه دلویی، زهرا موفقی، مهدیه پوریزدان پناه،
دوره ۶، شماره ۵ - ( ۹-۱۳۹۲ )
چکیده
آموزش اخلاق پزشکی در حقیقت ایجاد فرهنگ رفتاری، باورها و هویت حرفه‌ای می‌باشد و یکی از محورهای اساسی‌آموزش پزشکی است. مطالعه‌ی حاضر اثربخشی کوریکولوم اخلاق پزشکی و بهترین شیوه‌ی اجرا را از دیدگاه کارورزان مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه توصیفی - مقطعی در تیرماه سال ۱۳۹۱ انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه‌ای ۱۰ سؤالی بود که در گروه اخلاق دانشکده‌ی پزشکی مشهد تدوین شد. روایی ابزار به روش محتوا و پایایی آن به روش همبستگی درونی (۷۲/۰=α) تأیید شد و با مراجعه‌ی حضوری به بخش‌های بالینی در اختیار کلیه‌ی کارورزان قرار گرفت. اطلاعات به‌وسیله‌ی نرم افزار SPSS تجزیه و با استفاده از آمار توصیفی و شاخص مرکزی نما گزارش شد. ۷۱ کارورز (۶۰ درصد) به پرسشنامه پاسخ دادند که ۵۴ درصد آن‌ها خانم، ۵۵ درصد کارورز سال دوم بودند. نمای داده‌ها در خصوص میزان تحقق پیامدهای قابل انتظار از درس اخلاق پزشکی یعنی میزان دستیابی کارورزان به اهداف، میزان تناسب درس با نیازهای بالینی و تخمین کلی از مفید بودن درس در طبقه‌ی کم و در پاسخ به چالش‌زایی موقعیت‌های اخلاقی بالینی در طبقه‌ی زیاد قرار گرفت. در پاسخ به مناسب‌ترین روش انتقال دانش، نگرش و مهارت‌های اخلاق پزشکی، بحث گروهی (۳۸ درصد) برای آموزش مقدمات اخلاق پزشکی و بحث در مورد Case و ارائه‌ی راه‌حل در مرحله‌ی کارآموزی (۷۰ درصد)، نما را تشکیل داد. مناسب‌ترین روش ارزشیابی دانشجو آزمون کتبی با ارائه‌ی Case، و ارزشیابی عملکرد در بخش معرفی شد. مطالعه‌ی حاضر اثربخشی درس اخلاق پزشکی را کم و تقاضای کارورزان را برای ارائه‌ی کاربردی این درس نشان داد. به‌نظر می‌رسد که ارائه‌ی این درس نیازمند تغییرات بنیادین است.
نیکزاد عیسی زاده، رضا سلیمی، کاظم صادقی آبی سفلی،
دوره ۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۴ )
چکیده
دین اسلام با نگرشی الهی‌گونه به انسان و فلسفه‌ی حیات، هندسه‌ی تعلیم و تربیت خویش را بر اساس نظامی کارآمد و جامع بنا کرده است و تمام ابعاد وجودی انسان را مبتنی بر آموزه‌های وحیانی (قرآن و روایات) به رشد و بلوغ می‌رساند. بنابراین، شخص «انسان» به‌عنوان محور نظام تربیتی اسلام جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده و در جغرافیای شریعت از قداست خاصی برخوردار است.در این میان، پیگیری آیین تعلیم و تربیت اسلامی در عرصه‌ی آموزش پزشکی که یکی از دو بعد اصلی انسان یعنی «بعد جسمانی» را هدف تلاش خویش قرار داده است، موضوع حائز اهمیتی است که رد پای آن را باید در متون اولیه‌ی دینی یعنی آیات و روایات جست‌وجو کرد. استادان و دانشجویان اصلی ترین زیربناهای علم و دانش هستند و تهذب و توانمندی آن‌هاست که سعادت و شکوه معنوی، اخلاقی و علمی یک جامعه را رقم می‌زند. البته نقش دانشگاههای علوم پزشکی را در آموزش جوانان مستعد و تربیت متخصصان برای نظام سلامت جامعه، به‌عنوان مقدمه‌ی ضروری توسعه‌ی پایدار کشور، نباید فراموش کرد و این در صورتی محقق می‌شود که استاد توانمند و با انگیزه، حضور و کوشش کافی در امر پرورش و آموزش داشته باشد. آن‌چه پژوهش حاضر وجه همت خود ساخته است، مروری بر اصول و آیین ویژهای است که معلمان مشتاق برای تربیت انسان‌های کارآمد و شاگردان این عرصه به آن‌ها نیازمند بوده و توفیق ایشان در نیل به اهداف بلند و مقدس تعلیم و تربیت، در گرو آشنایی، رعایت و مراقبت همیشگی از آن‌هاست.
زهرا عسگری، محمدحسین حیدری، رمضان برخورداری، بهنوش استکی،
دوره ۱۱، شماره ۰ - ( ۱-۱۳۹۷ )
چکیده
فلسفه‌ی پزشکی، یکی از حوزه‌های زیربنایی در اخلاق و تاریخ پزشکی به شمار می‌رود. این فلسفه، به لحاظ قدمت، سابقه‌ای طولانی دارد و وضع فعلی آن حاصل تحولاتی است که در طول تاریخ، بر اثر رویدادهای تاریخی، فلسفی، اجتماعی و فرهنگی، در آن ایجاد شده است. یکی از مهم‌ترین بازتاب‌های این تحول، در تعیین اهداف و مأموریت‌های آموزش پزشکی در دورههای مختلف بوده است. در پژوهش حاضر، دو نگرش از مهم‌ترین نگرش‌های فلسفی به پزشکی، با هدف بررسی امکان‌ها و حدود هریک در آموزش عمومی، آموزش تخصصی و درمان، با روش توصیفی‌تحلیلی مقایسه می‌شود. این دو رویکرد عبارت‌اند از: فلسفه‌ی «زیست‌پزشکی» و فلسفه‌ی «انسان‌گرایانه» که یکی صرفاً، مبتنی بر سازوکارهای زیست‌شناختی انسان است و دیگری، رویکردی مبتنی بر تمامیت اوست. نتایج پژوهش نشان می‌دهد آموزش پزشکی، در نتیجه‌ی رویکرد زیست‌پزشکی، بر آموزش تخصصی متمرکز است و طبابت در آن، بهصورت رابطه‌ای پدرسالارانه انجام می‌شود؛ درصورتی‌که در رویکرد انسان‌گرایانه، آموزش عمومی، در کنار آموزش تخصصی، قرار می‌گیرد و بر تمامیت انسان تأکید می‌شود که در نتیجه‌ی آن، طبابت، بهصورت رابطه‌ای مشارکتی بین پزشک و بیمار محقق می‌گردد.
مریم اعلاء، ریتا مجتهدزاده، آیین محمدی، ندا مهرداد، مولود پیاب، سنور بایزیدی، مهین نوملی، محمد اقبال حیدری، علیرضا اولیائی منش، باقر لاریجانی،
دوره ۱۶، شماره ۰ - ( ۹-۱۴۰۲ )
چکیده
همهگیری کووید-۱۹ برای آموزش و پژوهش به عنوان دو فعالیت اصلی دانشگاهی در رشتههای علوم پزشکی فرصتها و چالشهایی ایجاد کرد که با توجه به تاثیر متقابل پژوهش و آموزش میتوانند مبنای راهکارهایی برای ارتقای این دو حوزه باشند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه دو مقاله مروری که هر کدام به یکی از این دو مقوله پرداختهاند، انجام شد. این مطالعه مقایسهای از نوع کیفی توضیحی در سه گام انجام شد. ابتدا دو مقاله مروری که به بررسی فرصتها و چالشهای ناشی از پاندمی کرونا برای ارائه راهکار در دوران پساکرونا پرداخته بودند، انتخاب شدند. سپس هر دو مطالعه به دقت مطالعه و توصیف شدند. دو نفر از محققین به طور جداگانه موارد شباهت و تفاوتهای دو مطالعه را استخراج کرده و با هم مقایسه کردند تا عدم تطابقها رفع شود. پانلی از متخصصین یافتهها را تایید کردند. فرصتهای و چالشهای ذکر شده استخراج و به تفکیک موارد مشابه و متفاوت بین دو حوزه دستهبندی شد. راهکارهایی که برای دوران پساکرونا به طور مشترک پیشنهاد شد عبارتند از: ادامه استفاده از امکانات فضای مجازی، تنوع در راههای ارتباطی با دانشجویان و شرکتکنندگان در تحقیق و توسعه و آمادهسازی زیرساختهای الکترونیکی مناسب. مقایسه دو مطالعه مروری انجام شده و تعیین شباهتها و تفاوتهای فرصتها و چالشهای ناشی از پاندمی کرونا و راهکارهای دوران پساکرونا در دو حوزه آموزش پزشکی و پژوهشهای بالینی، منجر به امکان استخراج راهکارهایی شد که میتواند این دو حوزه مرتبط با هم را به طور منسجم ارتقا دهد.
