چکیده: (9559 مشاهده)
فناوری نانو با عرضهی داروهایی با ساختار ذرهای در راستای هموار کردن دشواریهای سامانهی سلامت مانند بیماریهای دشدرمان چشمانداز نوینی را وعده میدهد. برخی بر آن باورند که این فناوری نوپا زندگی را دگرگون خواهد ساخت و چه بسا جهان را تغییر خواهد داد و فرآوردههایی نوساختار عرضه خواهد کرد که دارورسانی بسیاری از بیماریهای سخت را ساده خواهد کرد. در کشورهای غربی فرآوردههای نانو در بیشتر فروشگاهها، قفسهخانهها، در داروخانهها به گونهای گسترده دیده میشود. در کنار این فرآوردهها و ادعاهای بسیار دربارهی کارآیی آنها نگرانی از آسیبها، زیانها و خطر آنها بر تن و روان انسان، محیط زیست و آلوده کردن افرادی که در تولید این ریزذرهها کار میکنند بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از کشورهای صنعتی جهان در کنار بررسی این ناهنجاریها خواستار آن شدهاند تا برای نگهداری سلامت شهروندان و محیط زیست معیارهای حقوقی، اخلاقی و اجتماعی برای این فرآوردهها فراهم شود. دریغا که هنوز دربارهی اخلاق نانو یک نظر واحد یا یک رهنمود اخلاقی جامعه فراهم نیامده است. البته مؤسسهی فورسایت رهنمودی در هشت بند پیشنهاد کرده که چندان مورد توجه همگانی قرار نگرفته است. در پایگاههای علمی از آسیب این ریزذرههای ریزبینی بر ریه، قلب، مغز، ایمنی انسان و جاندارهای دیگر بسیار سخن گفته شده است و هراس خود را از یک فاجعهی هولناک گفتهاند. با این همه، هنوز در مورد اخلاق بهنظر و شیوهای واحد دست نیافتهاند. در کشورهای روبهرشد مانند ایران فرآوردههای نانو بهصورت دارویی، بهداشتی، پوشاکی و جز اینها بهدور از آگاهی در مورد ایمنی، کیفیت و کارایی و خطرات آنها به بازار آمده است. مردم حق دارند که دربارهی این فرآورده اطلاعرسانی شود. با توجه به گسترش سریع این فناوری در تمام زمینهها بهویژه آموزش و پژوهش در دانشگاهها و مراکز تولید صنعتی آنها، شایسته است در کنار استادان، دانشجویان نیز از این آسیبها آگاهی بسنده داشته باشند. تا مرز آگاهی نگارنده از سوی دولت و دانشگاهها در ایران تاکنون نوشتهای یا سندی اخلاقی انتشار نیافته است. با توجه به گسترش دامنهی پژوهش و آموزش در دانشگاهها لازم است استادانی که در آموزش، پژوهش و تولید این فناوری فعالیت دارند از اخلاق این فناوری آگاهی یابند و به دانشجویان بیاموزند. در پایان، پیشنهاد میشود که یک گروه کاری از متخصصان این فناوری و آشنایان به اخلاق حرفهای تشکیل شود تا هر چه زودتر برای آموزش آسیبهای این فناوری به دانشجویان، پژوهشگران، تولیدکنندگان و مصرفکنندگان احکام و مقررات حقوقی و اخلاقی مورد نیاز را فراهم آورند.
نوع مطالعه:
مروری |
دریافت: 1392/3/31 | پذیرش: 1396/7/5 | انتشار: 1396/7/5